Innovatie en techniek

Elektriciteit en warm water

Er bestaat een verschil tussen zonnecollectoren, die warm water produceren, en zonnepanelen, die voor elektriciteit zorgen. De collectoren bevatten langzaam stromend water, dat door de zon wordt opgewarmd. De panelen bevatten materialen die zonlicht omzetten in elektrische energie. Daarnaast is een omvormer nodig om de geproduceerde elektriciteit van gelijkstroom om te zetten in wisselstroom.

Het zijn dus twee volstrekt verschillende systemen, en ze worden ook door heel verschillende fabrikanten geleverd. Dat betekent dat ze er vaak verschillend uitzien. Het combineren van zonnecollectoren met zonnepanelen op één dak levert geen harmonieus beeld op, tenzij er gekozen wordt voor producten met een gelijke maat en aanblik.

Maatwerk

Op dit moment bestaat de markt voor zonnepanelen voor het overgrote deel uit massaal geproduceerde standaardpanelen. Ze meten meestal 1,00 meter bij 1,65 meter (of 1,35 of 1,25 meter). Andere formaten zijn moeilijker leverbaar en altijd wat duurder.
Zonnepanelen kunnen niet verzaagd worden, zonder hun functie te verliezen. Het is dus niet mogelijk om een schuine zijde aan het dak met je panelen precies te volgen, of een uitsparing te maken op de plaats van een ontluchtingspijp of schoorsteen.

Door deze beperking is het soms een kwestie van toeval of het mogelijk is om een logisch deel van het dak of zelfs het hele dakvlak op te vullen met zonnepanelen. Vaak zal dat niet het geval zijn, terwijl het uit een oogpunt van esthetiek wel wenselijk is. Tegen meerprijs kunnen zonnepanelen speciaal op maat gemaakt worden (ook met schuine rand) of men kan met een gelijkend materiaal dummypanelen op maat voor u maken.

Schaduw

Als er schaduw op het dak valt, door bomen, omliggende bebouwing of door een dakkapel of schoorsteen, dan heeft dat gevolgen voor de energieproductie. Indien de zonnepanelen in serie aan elkaar geschakeld zijn en via één omvormer op het elektriciteitsnet worden aangesloten, dan betekent schaduw op één paneel dat het hele systeem veel minder energie levert. Om dat te voorkomen worden de panelen vaak elk afzonderlijk van een miniomvormer voorzien, zodat ze ook los van elkaar kunnen functioneren. Door deze nieuwe techniek is schaduwvorming minder nadelig dan in het verleden.

Wind en koeling

Zonnepanelen worden warm, en hoe warmer ze zijn, hoe minder energie ze produceren. Daarom is een goede ventilatie onder de panelen van belang. Vandaar dat zonnepanelen meestal niet rechtstreeks op het dak worden gemonteerd, maar op een regelwerk dat bovenop de dakbedekking wordt vastgemaakt, zodat er lucht onderdoor kan stromen. Het is natuurlijk belangrijk om het regelwerk onzichtbaar neer te leggen, zodat er geen latjes onder en opzij van de zonnepanelen uitsteken.
Om te voorkomen dat de panelen van het dak waaien en om een goede afvoer van regenwater naar de dakgoot te verzekeren worden de panelen meestal niet tot aan de rand van het dak gelegd. Daardoor blijft er altijd een deel van de dakbedekking zichtbaar.

Nieuwe producten en technieken

De techniek op het gebied van zonnepanelen ontwikkelt zich snel. Het is inmiddels mogelijk om zonnepanelen te maken uit buigbaar materiaal. Ook is een nagenoeg onzichtbare energieproducerende folie ontwikkeld die aangebracht wordt op het glas van de ramen. Zonnepanelen zijn bovendien te koop in andere kleuren dan donkerblauw of zwart. En in afwijkende maten. Sterker nog: er is in Australië een bedrijf dat met een 3D-printer precies die maat panelen voor u kan printen die in uw situatie nodig zijn. Het kan trouwens nog wel jaren duren voordat deze nieuwe producten alom verkrijgbaar zijn.

Voor al deze vernieuwingen geldt dat de prijs over het algemeen hoger is dan de prijs van de standaardpanelen en de energieopbrengst in veel gevallen lager. Maar de ontwikkelingen gaan hard. Het is ondoenlijk om op deze website alle innovaties te noemen: als u dit leest zijn er al weer nieuwe producten op de markt, is het rendement al weer verbeterd, en zijn sommige uitvindingen misschien luchtkastelen gebleken.

Toch maken we hier een paar algemene opmerkingen:

Veelbelovende innovaties spelen zich af bij gebouwgeïntegreerde oplossingen. Gebouwgeïntegreerd wil zeggen dat een standaard onderdeel van een gebouw vervangen wordt door een energieproducerend onderdeel: bijvoorbeeld als de dakbedekking geheel of gedeeltelijk vervangen wordt door nieuwe dakbedekking met geïntegreerde zonnepanelen, of wanneer gevelpanelen vervangen worden door energieproducerende gevelpanelen.

Zo zijn er inmiddels dakpannen op de markt waar kleine zonnepaneeltjes in gemonteerd zijn. Als het om zwarte pannen gaat, gebeurt dat bijna onzichtbaar; bij rode of anders gekleurde dakpannen ontstaat een soort wafelpatroon door de zwarte paneeltjes.

Andere fabrikanten leveren zonnepaneeltjes die op een leien dak de bestaande leisteentjes vervangen zonder dat dat erg opvalt.

Ook zijn er bedrijven actief die dakelementen leveren waarbij de zonnepanelen direct op een isolatiepakket worden gemonteerd.

Wanneer u toch al van plan was om uw dak te isoleren, dan is een dergelijk dakgeïntegreerd systeem een fraaie oplossing.

Dummypanelen

U kunt ook op een andere manier een ongunstig patroon van zonnepanelen op uw dak verfraaien: u kunt de plekken die vanwege een schuine hoek, een pijpje of een dakkapel leeg gebleven zijn, opvullen met dummypanelen: ze zien er net zo uit als zonnepanelen, maar ze produceren geen energie en kunnen daarom zo verzaagd worden dat ze samen met de echte zonnepanelen een gesloten vlak vormen.